Słówka zawarte w pakiecie
-
Słówko
po polsku
po łacinie
- nie można zasądzać ponad żądanie
- ne ultra petita
- domniemywa się, że każdy działa w dobrej wierze (jest niewinny)
- quisquis praesumitur bonus
- sędzia nie da więcej ponad to, co zażąda powód
- iudex non dedit plus, quam quod petens ipse requirit
- w przypadku wątpliwości orzeka się na korzyść pozwanego, w przypadku wątpliwości uznaje się mniej
- in dubio pro reo/ in dubio semper id, quod minus est, debetur
- sprawą sędziego jest aby ogłosić prawo, a nie tworzyć
- iudicis est ius dicere, non dare
- sąd zna prawo (wie, co robić)
- iura novit curia
- tam gdzie jest prawo jest i środek prawny
- ubi ius, ubi remedium
- nie jest przestępstwem i nie podlega karze czyn, który nie był uważany za taki przez ustawę karną w chwili jego popełnienia.
- nullum crimen, nulla poena sine lege poenali anteriori
- w razie powstania wątpliwości należy rozstrzygać na korzyść oskarżonego (pozwanego) lub na rzecz wolności)
- In dubio pro reo
- nie można zasądzać ponad żądanie
- Ne ultra petita
- Nie można występować przeciwko własnemu postępowaniu
- Nemini permittitur venire contra fatum proprium
- domniemywa się, że każdy działa w dobrej wierze (że jest niewinny)
- Quisquis praesumitur bonus
- prawo napisano dla wykazujących należytą staranność
- Iura scripta vigilantibus
- prawo sprzyja temu, co legalne
- Favor legitimitatis
- sędziowie apelacyjni nie mogą dokonać zmiany na gorsze , wyrok sądu II instancji nie może być gorszy niż poprzedni
- Reformatio in peius iudici apellato non licet
-
Dzial Strona 14
- zwłoka wynika z okoliczności przypadku (jeżeli strony określiły termin, to dłużnik popada w zwłokę)
- mora ex rei fit
- wierzyciel wzywa dłużnika, by wykonał swój obowiązek (syt., gdy termin nie wynika z umowy)
- interpellatio
- zwłoka dłużnika
- mora debitoris = mora solvendi
- w sytuacji, gdy więcej niż 1 dłużnik; zobowiązanie rozpada się na podmioty
- obligatio pro rata
- w sytuacji, gdy więcej niż 1 dłużnik; każdy odpowiada za całość
- Obligatio in solidum
- zobowiązanie za którym stoi przymus porządku prawnego
- obligatio civilis
- zobowiązanie za którym nie stoi przymus porządku prawnego
- obligatio naturalis
- zobowiązanie jak gdyby z czynu niedozwolonego
- obligatio quasi ex delicto
- zobowiązanie jak gdyby z umowy
- obligatio quasi ex contractu
- zobowiązanie z czynu niedozwolonego
- obligatio ex delicto
- zobowiązanie wynikające z umowy
- obligatio ex contractu
Dzial Strona 15
- dolus directus zamierzone działanie w celu uzyskania złego skutku
- dolus directus
- utracone korzyści
- iucrum cessans
- rzeczywiste umniejszenie majątku
- damnum emergens
- wyrównać szkodę
- damnum compensare
- zwłoka wierzyciela = zwłoka przyjmującego (sytuacja, gdy wierzyciel nie odbiera tego, co musi w ustalonym terminie)
- mora creditoris = mora accipendi
- uwiecznienie zobowiązania, sankcja dla dłużnika
- perpetuatio obligationis
- złodziej jest zawsze uważany za będącego w zwłoce
- fur semper moram facere videtur
Dzial Strona 16
- wina w nadzorze
- culpa in custodiendo
- sprawca nie dał staranności, jakiej dołożyłaby staranna osoba
- culpa in abstracto
- wina w kontraktowaniu (nierzetelne postępowanie w czasie negocjacji)
- culpa in contrahendo
- staranność jak w swoich własnych sprawach
- culpa in concreto
- lżejsze niedbalstwo
- culpa levis
- gruba wina, niedbalstwo
- culpa lata
- powstał w toku działania
- dolus subsequens
- działanie wskutek impulsu
- dolus repentinus
- działanie zaplanowane, szczególne zabarwienie złej woli
- dolus premeditatus
- sprawca wie, że jego działanie może wywołać złe skutki, ale godzi się na nie
- dolus eventualis
- emocjonalne zabawienie działania sprawcy
- dolus coloratus
Dzial Strona 17
- prawo publiczne nie może być zmieniane przez umowy osób prywatnych
- ius publicum privatorum pactis mutari non potest
- część użyteczna (umowy) nie ponosi uszczerbku ze strony części wadliwej
- utile per inutile non vitiatur
- siła której człowiek nie może się przeciwstawić
- Vis cui humana infirmitas resistere non potest
- z powodu zdarzenia losowego nikt nie jest zobowiązany do świadczenia
- casus a nullo praestatur
- skutki zdarzenia losowego ponosi właściciel
- casus sentit dominus
- zdarzenie losowe utożsamiane z vis maior
- casus fortuitus
- zdarzenie losowe, które nastąpiło po popadnięciu w zwłokę
- casus mixtus
- ryzyko najemcy, dzierżawcy
- Periculum locatoris
- ryzyko dłużnika
- Periculum debitoris
- ryzyko w czasie zwłoki
- Periculum in mora
- bezprawie nie dzieje się temu, kto chce
- Volenti non fit iniuria
- wina w wyborze (odpowiedzialność za podwykonawców)
- culpa in eligendo
Dzial Strona 18
- to, co od początku jest wadliwe, nie może być naprawione z upływem czasu
- quod ab initio vitiosum est non potest tractu temporis convalescere
- zatwierdzenie jest traktowane na równi ze zleceniem
- ratihabitio mandato comparatur
- elementy treści umowy, które muszą w niej występować by rodziła skutek prawny
- substantialia contractus
- elementy treści umowy występujące za wolą stron, niekoniecznie w tej umowei
- naturalia contractus
- elementy nietypowe, włączone by wywołać jakiś skutek
- accidentalia contractus
- szersze: el. Konieczne, aby konkretna czynność prawna wywołałą oczekiwane skutki
- essentialia negotii
- postanowienia czynności prawnej, wynikające z zasad słusznego obrotu prawnego
- naturalia negotii
- elementy dodatkowe, podmiotowo istotne czynności prawnej , dodatkowe, nietypowe postanowienia
- accidentalia negotii
- ustawa nikogo nie zmusza do rzeczy niemożliwych
- Lex neminem cogit ad impossibilia (ad impossibilia nemo obligator)
- ustawa nie wiąże, jeśli nie zostało ogłoszone
- Lex non obligat nisi promulgata
- nikt nie może być odpowiednim sędzią we własnej sprawie
- Nemo est iudex idoneus in propria causa
- sąd nie zajmuje się sprawami małej wagi
- De minimis non curat praetor
Dzial Strona 13
- rodzice, dziadkowie, przodkowie
- ascendentes
- ojcem jest ten, na którego wskazuje małżeństwo
- pater est quem nuptiae demonstrant
- krewni (powinowaci)
- affinis
- przedmiot - obiekty, względem których podmioty mogą mieć uprawnienia
- res
- dobra majątkowe
- bonum/bona
- zobowiązanie
- obligatio/obligationes
- posiadanie, faktyczne władanie
- possessio
- węzeł postaci prawnej
- obligatio est vinculum iuris
Dzial Strona 12
- Matka jest zawsze pewna
- Mater semper certa est
- Rodzice
- Parentes/genitores
- Małżeństwo wywołujące skutki prawne
- Matrimonium legitimum
- Małżeństwo mniemane
- Matrimonium putativum
- prawo naturalne jest tym, czego natura uczy wszelkie stworzenia… stąd pochodzi związek mężczyzny I kobiety, który nazywamy małżeństwem
- Ius naturale est quod natura omnia animalia docuit (…) hinc descendit maris atque feminae coniunctio quam nos matrimonium apellamus.
Dzial Strona 11
- ustawa mniej niż doskonała; czynność dokonana sprzecznie z ustawą, ale podlega sankcji
- lex minus quam perfecta
- ustawa doskonała; czynność sprzeczna z ustawą jest nieważna
- les perfecta
- ustawa więcej niż doskonała, czynność sprzeczna z ustawą jest nieważna i podlega sankcji
- Lex plus quam perfecta
- porządek prawny miejsca zamieszkania
- lex domicilii
- prawo ojczyste
- lex patriae
- prawo obowiązuje w miejscu rozstrzygania
- lex fori
- prawo obowiązuje w miejscu dokonania czynności
- lex loci actus
- prawo obowiązuje w miejscu uroczystości
- lex loci celebrationis
- prawo obowiązuje w miejscu zawarcia umowy
- lex loci contractus
- prawo miejsca położenia rzeczy
- lex rei sitae
- wszelkie prawo jest tworzone z uwagi na człowieka (człowiek z samego faktu bycia człowiekiem ma niezbywalne prawa)
- Hominum causa omne ius constitutum sit
- dziecko poczęte traktuje się jako urodzone, gdy chodzi o jego korzyści
- Nasciturus pro iam nato habetur quotiens de commodis eius agitur
Dzial Strona 10
- ustawa niedoskonała, nie przewiduje sankcji za naruszenie ustawy
- lex imperfecta
- przestępstwo nie powinno pozostać bez kary
- nullum crimen sine poena
- Nie ma kary bez ustawy
- nulla poena sine lege
- prawo działa wsecz w sposób łagodzący
- lex retro agit in mitius
- nie ma przestępstwa bez ustawy
- nullum crimen sine lege
- prawo szczególne uchyla prawo ogólne
- lex specialis, generalibus derogat
- w czasie wojny ustawy milczą
- inter arma silent leges
- niesprawiedliwe prawo nie obowiązuje
- lex iniusta non est lex
- gdy odpada uzasadnienie ustawy, ustawa przestaje obowiązywać
- cessante ratione legis cessat ipsa lex
- prawo patrzy w przyszłość, nie przeszłość
- lex prospicit, non respicit
- prawo nie działa wstecz
- lex retro non agit
- tam, gdzie ustawa nie rozróżnia, nie powinniśmy również wprowadzać rozróżnienia
- Ubi lex non distinguit, nec nos distinguere debemus / lege non distinguente nec nostrum est distinguere
Dzial Strona 9
- to, że ktoś uruchomił proces nie może wywołać dla niego negatywnych skutków
- Actor non condemnatur
- nie można oczekiwać tego, by ktoś sam siebie oskarżył
- Nemo tenetur se ipsum accusare
- powoda obciąża ciężar dowodzenia (to on musi przedstawić dowody)
- Actori incumbit onus probandi = ei incumbit probatio qui dicit non qui negat
- pozwany w zakresie podniesionych przez siebie okoliczności jest powodem
- Reus excipiendo fit actor = reus in exceptione actor est
- Nie powinno powodowi być dozwolone, co jest zakazane pozwanemu
- Non debet actori licere quod reo non permittitur
- przed rozstrzygnięciem obie strony powinny być wysłuchane
- Audiatur et altera pars
- właściwa (porządna) interpretacja ustawy to taka, która zachowuje intencje ustawy
- Benignius leges interpretandae sunt, quo voluntas earum conservetur
- znać ustawy to nie oznacza trzymać się słów, ale tego, co wynika z ich mocy
- Scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem
- w ustawach bardziej podoba się prostota niż zawiłość
- In legibus magis simplicitas quam difficultas placet
- zwyczaj jest najlepszą wykładnią praw
- Consuetudo est optima legum interpres
Dzial Strona 8
- Powód podąża za sądem pozwanego
- Actor sequitur forum rei (forum est ubi domicilium est)
- Stan rzeczy orzeczonej jest przyjmowany jako prawdziwy
- Res iudicata pro veritate accipitur
- Res iudicata, ne bis in idem Stan rzeczy orzeczonej wyklucza możliwość ponownego prowadzenia sporu o to samo
- Res iudicata, ne bis in idem
- skarga raz użyta nie ożywa
- Actio semel extincta non reviviscit
- czyny niedozwolone rodziców nie szkodzą dzieciom
- Delicta parentum liberis non nocet
- obowiązek o charakterze ściśle osobistym nie przechodzi na inne podmioty
- Actio personalis moritur cum persona
- Nie ma sędziego bez powoda (zasada skargowości, sąd z urzędu nie wszczyna postępowania)
- Nemo iudex sine actore
- błędne oznaczenie nie szkodzi
- Falsa demonstratio non nocet
- mylna pobudka nie szkodzi czynności prawnej
- Falsa causa non nocet
Dzial Strona 7
- Nie można ustanowić służebności na służebności
- Servitus servitutis esse non potest
- wywołanie skutku między żyjącymi
- inter vivos
- dokonywanie w intencji wywołania skutku po śmierci
- mortis causa
- przez testament
- ex testamento
- dziedziczenie beztestamentowe (ustawowe)
- ab intestato
- zmienną jest wola spadkowdawcy aż do chwili, gdy jego życie wygaśnie
- Ambulatoria est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum
- w przypadku wątpliwości, co do ważności testamentu powinno się zmierzać do utrzymania ważności testamentu
- Favor testamenti
- znacząca jest ostatnia wola spadkodawcy
- Novissima voluntas servatur
- Interpretując testament powinno się zmierzać do tego, by jak najpełniej wypełnić wolę zmarłego
- In testamentis plenius voluntates testantium interpretamur
- więcej zostało powiedziane, mniej zapisane (skróty myślowe, nieprecyzyjność nie skutkują negatywnie)
- Plus nuncupatum, minus scriptum
Dzial Strona 6
- Służebność można używać tylko w sposób mniej uciążliwy (dla właściciela)
- Servitutibus civiliter utendum est
- Służebność nie może polegać na działaniu
- Servitus in faciendo consistere nequit
- Ograniczone prawo rzeczowe
- Iura in re aliena
- Nikt nie może przenieść na drugiego więcej uprawnień, niż sam ma
- Nemo plus iuris ad alium transferre potest quam ipse habet
- coś czemu przypada; to co jest trwale połączone z gruntem, przypada właścicielowi gruntu
- Superficies solo cedit
- skarga wydobywcza (odzyskanie)
- Rei vindicatio
- Prawo do używania i pobierania korzyści
- Ius utendi et fruendi
- W umowach w sposób milczący zawarte są brzmienia wynikające z obyczajów, tradycji, zwyczajów
- In contractibus tacite insunt quae sunt moris et consuetudinis
- środek, instrument prawny, chroniący uprawnienia; powództwo o charakterze rzeczowym
- Actio in rem
- skarga lub powództwo negatoryjne (skarga za pomocą której właściciel przeciwstawia się przed zakłóceniem spokojnego korzystania z jego własności)
- actio negatoria
- powództwo o charakterze osobistym
- actio in personam
spodobał Ci się ten pakiet i chcesz rozpocząć jego nauke?
kliknij tutaj!
Wszelkie prawa zastrzezone mobilang.pl 2008-2024